Voorblad GB juni 2024 Part 1

Uiterlijkheden

Een uiterlijke verschijningsvorm zoals het katholicisme die in de tijd van het Rijke Roomse Leven had, heeft het protestantisme nooit gekend. In zijn interessante boek Het krediet van het credo van cultuurfilosoof Ger Groot (SUN, 2006) staat een hoofdstuk getiteld ‘Rooms heidendom’ waarin hij terugkijkt op dat Rijke Roomse Leven en constateert dat katholiek zijn een hele heksentoer moet zijn geweest.
Zoals Ger Groot formuleert: ‘De kosmos is allang geen hemelkoepel meer, de oorsprong van de aarde en het leven geen scheppingswil en de dood geen voorportaal naar een paradijselijke werkelijkheid en een rechtvaardig eindoordeel.’ Maar als ik uit het middaggebed kom, dan ben ik desondanks een ander mens geworden. De sacrale ruimte van de kapel, het bidden en zingen, de stilte, het buigen voor de icoon – al die ‘uiterlijkheden’ doen wat met me. Het is moeilijk om te zeggen wat dat is, maar de rust daalt in me neer en ik aanvaard het leven opnieuw.
Een column van Erik Heijerman.

Muziek verdient een kerk die kan zwijgen

De Duitse Allgemeiner Cäcilienverband publiceerde in 2023 een boekje met de uitdagende titel: Welche Kirche braucht die Musik? De redactie vroeg Peter Nissen, emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis, spiritualiteitsstudies en oecumenica, aan de hand van dit boekje te reflecteren op het thema ‘muziek, kerk en liturgie’.
Een artikel door Peter Nissen.

Reflectie

Redactielid Martin Hoondert reageert op het pleidooi van Peter Nissen voor een luisterende en zwijgende kerk waarin de muziek de toegang is tot het geheim van ons bestaan, tot God.
Een bijdrage van Martin Hoondert.

Liedbespreking: Brood zal ik u geven

Sommige gezangen zijn door veelvuldig gebruik zo ‘gewoon’ geworden, dat we niet of nauwelijks meer stilstaan bij de woorden die we zingen. Het lied ‘Brood zal ik u geven’ is een veel gezongen lied, dat het verdient opnieuw gelezen en begrepen te worden. Martin Hoondert gaat in op tekst en muziek van dit mooie gezang.
Een liedbespreking door Martin Hoondert.

Missa Sancti Georgii - “Dit lied is ook verzonnen en hoor hoe het bestaat. Ik zing het graag omdat daarmee de hemel opengaat.”

Herman Finkers zet zich al flink wat jaren in voor de kerk en kerkmuziek in Nederland. Zo vroeg hij eerder met succes aandacht voor het liturgisch gebruik van de Oldenzaalse Plechelmusbasiliek, werkte met Wishful Singing samen in de Missa In Mysterium en werd recent een opname van zijn Missa Sancti Georgii gepresenteerd.
Een bespreking door Rens Tienstra.

Reacties op de Sint-Jorismis van Herman Finkers

Klassieke muziek heeft niet het alleenrecht op genialiteit

De Sint-Jorismis van Herman Finkers

Voor de bruiloft
In juni 2023 verscheen de CD Missa Sancti Georgii van Cappella Amsterdam en Holland Baroque uit. Dit album was in dat jaar de hoogste binnenkomer (nummer 61) in de Klassieke Top 400. Het verbaasde Finkers dat hij met zijn mis tussen stukken als het Vioolconcert en de Vijfde symfonie van Beethoven staat. Maar hij voegde daar aan toe: "De mensen hebben dit gekozen, en dat doet mij heel erg veel deugd."
Een bijdrage van Anthony Zielhorst.

Théodore Dubois, de Orpheus van de Madeleine

Wie kent niet de beroemde Toccata van Dubois, of het hemelse In Paradisum van deze componist? Maar verder zijn de werken van deze bescheiden, naar eigen zeggen zelfs ‘verlegen’ collega van César Franck relatief onbekend gebleven. Wat kan daarvan de oorzaak zijn? Op 11 juni van dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat hij overleed. In dit artikel zal ik vooral ingaan op de betekenisvan Dubois voor de kerkmuziek.
Een artikel van Ad van Pelt.

Interview met Willeke Smits - Ambassadeur van het orgel

Willeke Smits is sinds 2018 organist van de Hooglandse Kerk in Leiden, waar ze twee fraaie instrumenten bespeelt: het internationaal vermaarde De Swart-Van Hagerbeerorgel, met pijpwerk van De Swart dat nog uit de zestiende eeuw stamt, en het Father-Willisorgel uit 1892. Willeke heeft een internationale concertpraktijk en is actief docent en muzikaal coach, ‘waarbij de weg naar het muzikaal speelplezier het doel is’, zoals op haar website te lezen staat. Ze was lid van de redactie van Psalmen anders (2022) en organiseerde voor de stichting Kerkzang jaarlijks de Kerkmuziek Dagen voor de Jeugd, waar kinderen en tieners in een muziekkamp kennis maken met vocale kerkmuziek van alle eeuwen. Haar cd met werken van Andriessen kreeg een 10 in het blad Luister, en de dubbel-cd met werken van Johann Gottfried Walther kreeg een 10+ in De Orgelvriend.
Een interview door Erik Heijerman.