Het septembernummer 2015 van het Gregoriusblad is verschenen. Hieronder vindt u een samenvatting van artikelen, interviews, besprekingen etc. in deze editie. De redactie hoopt dat ze u inspiratie bieden bij de start van een nieuw liturgisch-muzikaal seizoen.
Amazing Grace
In zijn column staat hoofdredacteur Martin Hoondert stil bij een zingende president Obama. Hij zet het overbekende Amazing Grace in na zijn toespraak in de herdenkingsdienst voor de vermoorde dominee Clementa Pinckney in Charleston. Waarom ontroerde zijn zang mensen overal ter wereld? Zuiver zong hij niet....
Composities voor de liturgie: Ze mogen best 'kruidig' zijn
In 2014 verscheen het klein Missaal voor de Nederlandse Kerkprovincie. Een eerste resultaat van een intensieve samenwerking tussen de Vlaamse en Nederlandse bisschoppen om te komen tot een herziening van de vertaling van het Romeins Missal, dat dateert uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Daarnaast verscheen de uitgave Verbum Domini, met onder meer Kyrie-litanieën voor zon- en feestdagen. Enige teksten uit deze uitgaven werden op muziek gezet door Wouter van Belle, Richard Vos en Rens Tienstra. GB-redacteuren Anthony Zielhorst en Kees van Mechelen spraken met de componisten over hun werkwijze als componist en over hun ervaringen met deze teksten in het bijzonder. Nestor-kerkmusicus Jan Valkestijn droeg bij aan het gesprek vanuit zijn jarenlange ervaring als rector cantus van de Haarlemse kathedraal en componist.
(foto: v.l.n.r.: Richard Vos, Rens Tienstra, Wouter van Belle, Jan Valkestijn)
Watou: Gregoriaans op niveau
De coverfoto van het GB-septembernummer toont een groep stralende jonge mensen: Eén van de schola's, die te horen was tijdens het 12e Internationaal Festival Gregoriaans van 8 tot 17 mei 2015 te Watou (B). Dertig koren uit 17 landen namen er aan deel. En de organisatie denkt al weer na om het festival nog groter te maken en langer te laten duren. Geert Maessen, leider van de schola Gregoriana Amsterdam, was er bij en doet verslag van het festival.
Als daar muziek voor is
door Wim Krist
Twintig jaar geleden onstond de Stichting Nieuw Liedfonds Dominicuskerk Amsterdam. Sindsdien verschenen zes bundels nieuwe gezangen voor de liturgie en evenzoveel CD's waarop de gezangen voorbeeldig worden uitgevoerd o.l.v. Tom Löwenthal, die ook tekent voor de nodige composities en bewerkingen in deze uitgaven. De teksten zijn consequent van de hand van vrouwen en dat geldt ook voor het merendeel van de composities. Dat past in de doelstelling van de Stichting om teksten en muziek 'inclusief' te maken: vrouwen en mannen moeten zich kunnen herkennen in deze nieuwe gezangen en ze van harte kunnen zingen. Liturgiemusicus Wim Krist bespreekt de zojuist verschenen jubileumbundel 'Als daar muziek voor is' van het Nieuw Liedfonds , met daarin alle negentig tot nu toe verschenen gezangen, waarvan er de nodige hun weg al gevonden hebben naar parochies en gemeenten. Beluister hieronder één van de eerste liederen uit het repertoire en een lied uit een laatst verschenen serie.
(foto: Korendag 20 jaar Nieuw Liedfonds - Dominicuskerk Amsterdam)
Dit ene weten wij - tekst H. Roland Holst - muziek: M. Harinck (1993)
Dans me - tekst Colette van der Ven - muziek M. Harinck (2012)
Bach ruimt mijn hoofd op
door Kees van Mechelen
Dit jaar is uitgeroepen tot het Jaar van het Godgewijde leven. In deze jaargang van het gregoriusblad steeds een interview met iemand, die zijn of haar leven heeft gewijd aan God, de mensen èn de muziek. Liesbeth Dercksen (56) is nobertijn van de communiteit De essenburgh te Hierden. Daar is ze verantwoordelijk voor de liturgische muziek. Tevens is ze dirigente in de Catharinakerk van de Norbertusparochie in Harderwijk. Aan Kees van Mechelen vertelt ze over haar leven en werken. Over wat haar drijft – en wat haar hoofd leeg maakt als dat nodig is.
Beluister hier een favoriet lied van Liesbeth Dercksen: Wie door de Geest is aangeraakt – uit het Pinksteroratorium 'Aanwezig' – tekst: Marijke de Bruijne, muziek: Peter van Bruggen
Maarschalkerweerd & Zoon
Dit jaar wordt de honderste sterfdag herdacht van Michael Maarschalkerweerd. Hij behoorde tot de generatie die er voor zorgde dat de fameuze Utrechtse orgelmakerij Maarschalkerweerd en Zoon een vernieuwende kracht werd binnen de nederlandse orgelbouw in de tweede helft van de negentiende eeuw. Wat maakt deze orgels karakteriek en bijzonder? Jos Laus beschrijft dat aan de hand van orgels te Amsterdam, Schiedam en Zwolle. Ton van Eck bespreekt het orgel in de kerk van HH Martelaren van Gorkum te Den Brielle (foto).
Binnenkort zijn hier opnamen van Maarschalkerweerd-orgels te beluisteren.
Muziekkatern septembernummer 2015
In opdracht van de GB-redactie componeerde Christiaan Winter voor deze septembermuziekbijlage een liedcantate op het bekende Adventslied O kom, o kom, Immanuel. De melodie is van T. Helmore (1811-1890). Deze compositie zou in gebeds- of liedcantatediensten in twee gedeelten rondom de overweging kunnen worden uitgevoerd. Om muziek en overweging tot één geheel te smeden, zou de overweging al kunnen aanvangen tijdens het orgelcoda van het eerste deel en zou de organist onder de laatste woorden van de overweging deel twee kunnen introduceren. In een eucharistievering zou deze compositie geheel of gedeeltelijk tijdens offerande of communiegang kunnen klinken. Opnamen van deze adventscantate zijn niet voorhanden.
Daarnaast vindt u een niet eerder gepubliceerd Marialied van Jan Valkestijn: Maria die Gods moeder zijt. En enige reeds in de muziekbladen van het tijdschrift Continuo gepubliceerde gezangen voor de Advent. Twee daarvan zijn hier te beluisteren:
Verheugt u en juicht (kantiek naar Jesaja 12 - vert: A.W. Bronkhorst - muziek: J. van Leeuwen - Ekklesiakoor De Bilt o.l.v. Paul Valk, Paul Sanders, cantor en Frans Haagen, orgel - van cd U zoekt mijn hart 3):
God van de heerscharen (antwoordpsalm naar psalm 80 - vert: W.A. Bronkhorst - muziek: W. Vogel - Amersfoorts Vocaal Ensemble o.l.v. Gert Bremer, Jomien Tissink, cantor en Frans Haagen, orgel - van cd U zoekt mijn hart 1):